جایگاه قاعده نفی سبیل در سیاست خارجی ج.ا.ایران در حمایت از محور مقاومت

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و حقوق، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 استاد گروه فقه و حقوق، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

3 دانشیار رشته فقه و حقوق دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

سیاست خارجی ج.ا.ایران در حمایت از محور مقاومت همواره از سوی دشمنان داخلی و خارجی مورد هجمه قرار گرفته است. مبانی و اصول سیاست خارجی، برگرفته از قواعد فقهی بوده که قاعده نفی سبیل یکی از این موارد است. مفاد قاعده و نکات قابل‌استنباط آن که در طی مسائلی در مقاله ذکر شده است، و همچنین سخنان مقام معظم رهبری به‌عنوان ولی‌فقیه و حاکم اسلامی، مؤید این مطلب است که حضور و حمایت همه‌جانبه ج.ا.ایران صرفاً براساس شور و احساسات نبوده، بلکه به‌عنوان یک وظیفه دینی مطرح شده است. استنادات متعدد رهبر انقلاب به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به قاعده نفی سبیل در حمایت از محور مقاومت و مبارزه با جبهه کفر و شرک، از جمله مسائلی بوده که می‌بایست مورد توجه قرار گیرد تا در مسیر اتخاذشده در حمایت از محور مقاومت شک و تردیدی به وجود نیاید. بدیهی است سیاست خارجی ج.ا.ایران پیوسته نیاز به تبیین مبانی خود درباره عملکردش در عرصه بین‌الملل داشته تا افراد حاضر در جبهه داخلی نسبت به آن مردد نشده و پیوسته در این عرصه پشتیبان دستورات ولی‌فقیه خود باشند. در این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، با نوع تحقیق تطبیقی و روش تحلیل نظریه مبنا برای تحلیل داده‌ها استفاده شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

مکانة قاعدة نفی السبیل فی السیاسة الخارجیة للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة فی دعم محور المقاومة

نویسندگان [العربیة]

  • ابوالفضل نوریان(الکاتب المسؤول) 1
  • علی أکبر جهانی 2
  • محمد مهدی زارعی 3
1 طالب الدکتوراه فی الفقه والقانون، جامعة مازندران، بابلسر، إیران.
2 أستاذ فی قسم الفقه والقانون، جامعة مازندران، بابلسر، إیران.
3 أستاذ مشارک فی قسم الفقه والقانون بجامعة مازندران، بابلسر، إیران.
چکیده [العربیة]

لطالما تعرّضت السیاسة الخارجیة للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة فی دعمها لمحور المقاومة لهجمات من قِبَل الأعداء الداخلیین والخارجیین. إنّ مبادئ وأسس السیاسة الخارجیة مستمدة من القواعد الفقهیة، وتُعدّ قاعدة نفی السبیل إحدى هذه القواعد الأساسیة. إنّ محتوى القاعدة والنقاط المستنبطة منها، والتی تم ذکرها فی المقالة، بالإضافة إلى تصریحات المرشد الأعلى للثورة الإسلامیة باعتباره الولی الفقیه والحاکم الإسلامی، تؤکّد أنّ حضور الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة ودعمها الشامل لمحور المقاومة لم یکن مجرد حماس وعاطفة، بل هو واجب دینی. الإشارات المتعددة لسماحة قائد الثورة، سواء بشکل مباشر أو غیر مباشر، إلى قاعدة نفی السبیل فی سیاق دعم محور المقاومة ومحاربة جبهة الکفر والشرک، هی من القضایا التی یجب الانتباه إلیها ، وذلک حتى لا یکون هناک أی شک أو تردد فی المسار المتبع لدعم محور المقاومة. من الواضح (من البدیهی) أنّ السیاسة الخارجیة للجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة تحتاج باستمرار إلى توضیح أسسها فیما یتعلق بأدائها على الساحة الدولیة، بحیث لا یقع المتواجدون فی الجبهة الداخلیة فی دائرة الشک، بل یظلّون دوماً فی صف الدفاع عن توجیهات و أوامر الولی الفقیه. فی هذا البحث، تم استخدام منهج وصفی-تحلیلی، مع نوعیة بحث مقارن وأسلوب تحلیل النظریة الأساسیة لتحلیل البیانات.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • قاعدة نفی السبیل
  • السیاسة الخارجیة
  • فقه العلاقات الدولیة
  • الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة
*قرآن کریم
آقایی، سید داوود؛ رسولی، الهام. (۱۳۸۸ ). «سازه‌انگاری و سیاست خارجی ج.ا.ایران در قبال اسرائیل»، فصلنامه سیاست، ۲۱ (۱)، صص ۶-۱۱.
آقامهدوی، اصغر؛ اکبری، محمود. (۱۳۹۱ ). «رابطه قاعده نفی سبیل با استراتژی‌های مطرح
در سیاست خارجی (با تکیه بر قاعده نفی سبیل)»، فصلنامه بررسی حقوق عمومی، ۱،
صص ۳-۱۰.
آشوری، داریوش. (۱۳۵۴). فرهنگ سیاسی (چاپ هشتم). تهران: مروارید.
بجنوردی، محمدحسن. (۱۳۸۶). القواعد الفقهیه (محقق: محمدمهدی مهریزی، ج۱). قم: نشر الهادی.
بهروز، صمد. (۱۳۹۸). «مؤلفه‌های تأثیرگذاری حداکثری انقلاب اسلامی ایران بر حزب‌الله لبنان»، فصلنامه پژوهش‌های انقلاب اسلامی، ۸ (۲۸)، صص ۱۳-۱۹.
جمعی از مؤلفان، (۱۳۹۰ش)، فرهنگ نامه اصول فقه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
حسینی، سید علیرضا؛ ناظری، محمدرضا. (۱۳۹۵). «تأثیر قاعده نفی سبیل بر روابط بین‌الملل مسلمانان»، فصلنامه معارف فقه علوی، ۳، صص ۴-۱۲.
ذوالفقاری، محمد. (۱۳۹۱). «فقه حکومتی؛ چیستی چرایی چگونگی»، فصلنامه معرفت سیاسی ۱، صص ۴-۶.
سادات، سید احمد. (۱۳۹۴). «روابط ج.ا.ایران با جنبش‌های مقاومت فلسطین (تأکید بر جهاد اسلامی)»، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، ۴ (۱۶)، صص ۹-۱۳.
صلح‌میرزایی، سعید. (۱۳۹۸). فلسطین از منظر آیت‌الله خامنه‌ای. تهران: نشر انقلاب اسلامی (چاپ الکترونیکی).
علیدوست، ابوالقاسم. (۱۳۸۱). «قاعده نفی سبیل»، نشریه مقالات و بررسی‌ها، دفتر ۷۶.
فرهنگ‌دلیر، مهدی. (۱۳۹۷). «تبیین قاعده نفی سبیل بر وجوب مبارزه با قاچاق کالا و ارز»، دوماهنامه اقتصاد پنهان، شماره ۱۰، صص ۱۰-۱۵.
قوام، عبدالعلی. (۱۳۸۶). اصول سیاست خارجی و سیاست بین الملل (چاپ دوم). تهران: سمت.
کرم‌زاده، سیامک؛ فیض، زهرا. (۱۳۹۸). «قاعده نفی سبیل و الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تروریسم»، فصلنامه تطبیقی حقوق اسلام و غرب، ۲، صص ۸-۱۸.
گلشنی، علیرضا؛ احمدی، محسن. (۱۳۹۱). «جایگاه حزب‌الله لبنان در استراتژی بازدارندگی ج.ا.ایران»، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین‌المللی، ۱۱، صص ۱۸-۲۶.
مسعودنیا، حسن؛ قربانی، سعید. (۱۳۹۵). «تأثیر جمهوری اسلامی ایران بر شکل‌گیری گروه جهاد اسلامی در فلسطین»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، ۳۷، صص ۱۱-۱۴.
میراحمدی، منصور. (۱۳۹۲). «فقه روابط بین‌الملل»، پژوهش‌های سیاست اسلامی، ۴، صص ۵-۱۰.