شبکه قدرت در دولت اسلامی؛ شرایط به‌کارگیری کارگزاران در نظام سیاسی براساس قرآن کریم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد تمام، دانشگاه باقرالعلوم(ع)، قم، ایران

2 استادیار، پژوهشگاه علوم اسلامی امام صادق(ع)، قم، ایران.

چکیده

شبکه قدرت در دولت اسلامی بر پایه اصول و ارزش‌های اسلامی شکل می‌گیرد. مسئله اصلی مقاله بررسی شبکه قدرت در دولت اسلامی با تمرکز بر سه محور اصلی است؛ شرایط به‌کارگیری کارگزاران مسلمان، غیرمسلمان و زنان در سیستم سیاسی و اداری تا معیارها و شاخص‌های اسلامی برای تعیین سلسله مراتب قدرت و مدیریت در دولت اسلامی را تبیین کند. نوآوری تحقیق در تفکیک مناصب ولایی از مناصب خدماتی و ارائه تحلیل دقیق از شرایط هر گروه است. روش تحقیق، ترکیبی از روش دلالت و روش استنباطی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که شایستگی، علم، امانتداری و عدالت از شرایط کلیدی برای کارگزاران است، استفاده از غیرمسلمانان در مناصب خدماتی با نظارت دولت اسلامی مجاز است، و حضور زنان در مناصب غیرولایی و خدماتی بلامانع است. تبیین این موضوع نه تنها به غنای ادبیات سیاسی اسلامی کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز تحلیلی نوین در مطالعات تطبیقی نظام‌های سیاسی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Power Network in the Islamic State: Conditions for Appointing Officials in the Political System Based on the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Najaf Lakzaee 1
  • Reza Lakzaee 2
1 Professor, University of Baqir al-Olum, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Imam Sadiq Islamic Sciences Research Institute, Qom, Iran
چکیده [English]

The power network in the Islamic state is formed on the basis of Islamic principles and values. The main issue of this article is to examine the power network in an Islamic government by focusing on three key dimensions: the conditions for appointing Muslim officials, non-Muslim officials, and women in the political and administrative system, in order to clarify the Islamic criteria and indicators for determining the hierarchy of power and governance in an Islamic state.
The novelty of this research lies in distinguishing between wilayah (guardianship) positions and service-oriented positions and in providing a precise analysis of the requirements for each category. The research method combines dalalah (textual indication) and inferential reasoning.
The findings show that competence, knowledge, trustworthiness, and justice are essential conditions for officials. Employing non-Muslims in service positions is permissible under the supervision of the Islamic government, and the presence of women in non-wilayah and service-oriented positions is unobjectionable. Clarifying these issues not only enriches the literature of Islamic political thought but also lays the groundwork for a new analytical approach in comparative studies of political systems.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Power network
  • Islamic state
  • political jurisprudence
  • Islamic management
  • Muslim officials
  • non-Muslim officials
  • women
* قرآن کریم
امام خمینی، سیدروح الله. (1385). صحیفه امام. تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام
خمینی.
امام خمینی، سیدروح الله. (1421ق). کتاب البیع (ج۲). تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414ق). لسان العرب (ج۱۲). بیروت: دار صادر.
آلوسی، سیدمحمود. (1415ق). روح المعانی (ج3). بیروت: دار الکتب العلمیه.
جوادی آملی، عبدالله. (1388). تسنیم تفسیر قرآن کریم (ج۱۸). قم: اسراء.
روحانی، عباسعلی؛ آقاپیروز، علی. (1392). بررسی فقهی مدیریت زنان در آیینه وحی. پژوهشنامه متین، 15(58). صص 41- 66.
زبیدی، محمد بن محمدمرتضی. (1422ق). تاج العروس (ج17). کویت: دار الهدایة.
شبر، عبدالله. (1433ق). تفسیر القرآن الکریم. قم: مؤسسه دار الهجره.
شمس‌الدین، محمدمهدی. (1382). نظام حکومت و مدیریت در اسلام. تهران: مؤسسه فرهنگی اندیشه اسلامی.
شیخ حر عاملی، محمد بن حسن. (1409ق). وسائل الشیعة (ج۲۶). قم: مؤسسه آل البیت.
طباطبایى، محمدحسین. (1402ق‏). المیزان فی تفسیر القرآن (ج‏17). بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات‏.
طوسی، خواجه نصیرالدین محمد بن محمد. (1367). اساس الاقتباس (مصحح: محمدتقی مدرس رضوی). تهران: دانشگاه تهران.
عبده، محمد. (1328ق). تفسیر المنار (ج۵). مصر: الهیة المصریة العامة للکتاب.
عراقـى، ضیاءالدیـن. (1361). بدائـع الافـکار فـی الأصـول (تقریـرات میـرزا هاشـم آملـى، ج1). نجـف اشـرف: المطبعـة العلمیـه.
فخرالدین رازی، محمد بن عمر. (1420ق). مفاتیح الغیب (ج10). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فیرحی، داود. (1382). نظام سیاسی و دولت در اسلام. تهران: انتشارات سمت.
کلینی، محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
مطهری، مرتضی. (1395). مجموعه آثار استاد شهید مطهری (ج19). تهران: صدرا.
مکارم شیرازی، ناصر. (1385). تفسیر نمونه (ج۳). تهران: دار الکتب الاسلامیه.